هکلر و کخ ژ-۳ ( قسمت اول )

هکلر و کخ ژ-۳   

نوع : تمام خودکار , نیمه خودکار

خاستگاه : آلمان غربی، بهبود یافتهٔ سلاح ستمی-ب (CETME-b) اسپانیایی بین ۱۹۵۴ و ۱۹۵۹

نبرد ها : انقلاب اسلامی ایران , جنگ ایران وعراق

هکلر و کخ ژ-۳، یا جی-۳ (به آلمانی: Gewehr 3) نام تفنگ جنگی با آتش تنظیم ‌پذیر و ساخت شرکت هکلر و کخ (به آلمانی: Heckler & Koch GmbH) است . این جنگ‌افزار در سال ۱۹۵۹ به عنوان سلاح سازمانی ارتش آلمان انتخاب شد و از آن پس در طی چهل سال بیش از شصت کشور از جمله ترکیه، یونان، سوئد، پاکستان، استونی  پرتغال، مکزیک و ایران (در حال حاضر برای ارتش جمهوری اسلامی ایران) آن را برای نیروهای مسلح خود بکار گرفتند. شرکت هکلر-کخ این اسلحه را در سال ۲۰۰۰-۲۰۰۱ از لیست ساخت شرکت خارج کرد.

رمز موفقیت ژ-۳ در سادگی و قیمت ارزان ساخت آن است. این سلاح با فشنگ پرقدرت ۷٫۶۲ میلیمتری ناتو تغذیه می‌شود و می‌تواند در حالت تک تیر و رگبار عمل کند و دارای نوعی با قنداق تاشو نیز هست. این اسلحه در زمان جنگ ایران و عراق توسط ایران استفاده شد. نسل جدید این اسلحه که با نام G-۳۶ توسط شرکت سازنده تولید شده‌است در حال حاضر یکی از پیشرفته‌ترین سلاحهای رزم انفرادی بشمار می‌رود.

تاریخچه

بعد از جنگ جهانی دوم و اواسط دههٔ ۱۹۵۰، آلمان غربی مانند دیگر کشورهای عضو ناتو و سازنده جنگ‌افزار، به فکر تجهیز نیروهای نظامی خود با اسلحه‌ای بودند که علاوه بر نیاز به خدمهٔ تک‌نفره (سلاح انفرادی) و خودکار و نیمه‌خودکار بودن و داشتن قدرت یک تیربار (مسلسل) و دقت یک تفنگ، قابلیت پشتیبانی از کالیبر نوع جدید ناتو «‎۷٫۶۲ × ۵۱» را داشته باشد. در ابتدا، آلمان قصد خرید مجوز ساخت سلاح اف‌ان‌فال (FNFAL) بلژیکی را داشت، اما پس از مخالفت بلژیک، پیشنهاد خرید یکی از طراحی‌های شرکت ساخت سلاح اسپانیایی با نام ست‌می (CETME) را ارائه کرد و سپس در سال ۱۹۵۹ شرکت هکلر و کخ (Heckler & Koch) آلمان غربی (واقع در اوبرندورف آم نکا) موفق شد تفنگ خودکار و نیمه‌خودکار ژ۳ را به جهان عرضه کند .

استفاده‌کنندگان

در حال حاضر بیش از ۶۰ کشور دنیا از این سلاح استفاده می‌کنند و ۸ کشور از جمله ایران سازنده این سلاح هستند.
بیش از ۴۵ سال است که سلاح ژ۳ بعنوان سلاح سازمانی در اختیار ارتش و نیروهای مسلح ایران است. این سلاح در ابتدا بصورت تعداد محدودی توسط کارخانه هکلر و کخ تحویل ارتش ایران شد. سپس کارخانه اقدام به راه اندازی خط تولید این سلاح در صنایع مسلسل‌سازی ارتش (جنگ افزارسازی فعلی) کرد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، متخصصین آلمانی ایران را ترک کردند. در جریان پیروزی انقلاب اسلامی و با هجوم مردم به کارخانه و اشغال آن بسیاری از مدارک فنی و ابزارهای تولید آن از دست رفت. سپس با تلاش متخصصین کارخانه، خط تولید بازسازی و راه اندازی شد. به دلیل استفاده از این سلاح در ارتش ایران و انعقاد پیمان سنتو بین ۳ کشور ایران، ترکیه و پاکستان، این دو کشور نیز نسبت به انتخاب این سلاح برای نیروهای مسلح خود مبادرت ورزیدند. نمونه‌های جدید این سلاح مجهز به مکانیزم چکاننده ۳ تیر نیز می‌باشد.

مشخصات تفنگ ژ۳

ژ۳ یک سلاح انفرادی است و دارای دو حالت خودکار و نیمه‌خودکار است. حالت خودکار به معنی شلیک پیوستهٔ مسلسل‌وار پس از یک بار مسلح شدن توسط انسان، و حالت نیمه‌خودکار به معنی شلیک یک تیر پس از مسلح شدن و سپس مسلح شدن به صورت خودکار و آمادگی برای شلیک دوباره است. ژ۳ با فشار مستقیم گاز باروت بر آلات متحرکه مسلح می‌شود. به این معنی که پس از کشیدن ماشه و ضربهٔ چخماق به عقب گلنگدن و در نتیجهٔ آن ضربهٔ سوزن به چاشنی انتهای فشنگ، پس از انفجار باروت موجود در پوکه، تیر (مرمی) در اثر فشار گاز باروت به جلو پرتاب می‌شود و گاز باروت از طریق پوکه به سمت عقب، روی آلات متحرکه (که گلنگدن در آن قرار دارد) فشار وارد می‌کند و در نتیجهٔ این عمل، کل آلات متحرکه به سمت عقب رفته و عمل مسلح شدن به طور خودکار انجام می‌شود. تغذیهٔ ژ۳ با خشاب ۲۰ فشنگی از زیر قبضه تپانچه‌ای انجام می‌گیرد. برگه ناظم آتش این سلاح دارای ۳ وضعیت است؛ (بالا ضامن، وسط تک تیر، پائین رگبار). لولهٔ ژ۳ با هوا خنک می‌شود.

دستگاه نشانه‌روی ژ۳ دو نوع است:

الف – دستگاه نشانه‌روی مکانیکی : شامل مگسک ثابت و روزنه دید متحرک (طبلک برد) که روی طبلک برد متحرک از شماره‌های ۱ تا ۴ مدرج شده و هر شماره نشانگر ۱۰۰ متر است.

ب – دستگاه نشانه‌روی اپتیکی (دوربین) : که توسط یک پایه استاندارد بر روی قبضه نصب می‌گردد و خود دوربین در دون نوع متفاوت (۱ – دوربین دید در شب . ۲ – دوربین معمولی) می‌باشد. این تفنگ در دو گونه قنداق ساخته می‌شود:

قنداق ثابت چوبی و کائوچویی در مدل ژ۳-آ۳ (G۳-A۳)

قنداق تاشو فلزی کشویی در مدل ژ۳-آ۴ (G۳-A۴)